Thành phần hóa học và dinh dưỡng Mật Rỉ Đường

Các loại gluxit hoà tan (đường đôi và đường đơn) là thành phần dinh dưỡng chính của rỉ mật, trong đó sucroza là chủ yếu (bảng 2). Rỉ mật mía có đặc điểm là có tỷ lệ đưởng khử tương đối cao. Trong chu trình kết tinh các loại đường khử tăng lên tới mức mà sucroza không thể kết tinh được nữa bởi vì đường khử làm giảm khả năng hoà tan của sucroza. Các chất khoáng có xu hương giữ sucroza trong dung dịch, cho nên cân bằng giữa đường khử và chất khoáng sẽ quyết định sản lượng sucroza lý thuyết có từ cây mía. Phần sirô còn lại thường được coi là rỉ mật. Tồng lượng đường trong rỉ mật củ cải đường thường thấp hơn trong rỉ mật mía, nhưng lại chứa hầu như toàn bộ là sucroza.

Bảng 2: Thành phần chất hữu cơ của rỉ mật

Nguồn: Sreg và Van de Meer (1985)

2- Chất hữu cơ không đường

Các chất hữu cơ không phải là đường của rỉ mật quyết định nhiều tính chất vật lý cuả nó, đặc biệt là độ nhớt dính. Nó bao gồm chủ yếu là các loại gluxit như tinh bột, các hợp chất chứa N và các axit hữu cơ. Nói chung hàm lượng các chất hữu cơ không phải là đường của rỉ mật củ cải đường cao hơn là rỉ mật mía. Trong rỉ mật không chứa xơ và lipit. Tỷ lệ protein thô trong rỉ mật mía tiêu chuẩn là rất thấp (3-5%). Trong rỉ mật mía còn có một lượng đáng kể các axits hữu cơ, trong đó chủ yếu là axit acotinic. Rỉ mật cũng chứa một lượng axit béo bay hơi, trung bình khoảng 1,3%.

3- Chất khoáng

Rỉ mật là một nguồn giàu khoáng. So với các nguồn thức ăn năng lượng thông dụng khác như hạt ngũ cốc thì hàm lượng Ca trong rỉ mật mía cao (tới 1%), trong khi đó thì hàm lượng P lại thấp. Rỉ mật mía giàu Na, K. Mg và S. Rỉ mật cũng chứa một lượng đáng kể các nguyên tố vi lượng như Cu (7 ppm), Zn (10 ppm), Fe (200 ppm), Mn (200 ppm).

Bảng 3: Thành phần hoá học và giá trị năng lượng của rỉ mật

Về mặt dinh dưỡng, khác nhau cơ bản giữa các loại phụ phẩm gọi là “rỉ mật” là ở lượng khoáng hoà tan tính theo tỷ lệ của tổng vật chất khô. Về điểm này, rỉ mật cuối khác biệt với các loại rỉ mật khác với một hàm lượng khoáng khoản 10-15% VCK. Theo quy trình sản xuất thì rỉ mật “B” nằm ở vị trí trung gian giữa rỉ mật cuối và high-test. “Cachaza” và  “melote” có từ sản xuất “đường phên” giống như nước mía ép và siro mía; chúng khác nhau ở độ thuần khiết, chủ yếu là do protein và khoáng tồn tại trong phức hợp với “tanin” có từ các chất chiết của vỏ cây dùng để lọc sạch nước mía.

Rỉ mật high-test khác rỉ mật cuối ở chỗ nó là nước mía cô đặc trong đó đường không được chiết suất nhưng lai được tinh lọc (để loại bỏ cặn bã) và được phân giải một phần (chuyển sucroza thành glucoza và fructoza) để ngăn ngừa kết tinh sucroza. Do vậy nó giàu đường tổng số hơn nhưng có hàm lượng khoáng hoà tan thấp hơn nhiều so với rỉ mật thường là phần gồm các chất hoà tan còn lại của nước mía sau khi hầu hết sucroza đã bị chiết suất. Rỉ mật high-test không nhuận tràng và ổn định trạng thái của phân.

Hàm lượng khoáng hoà tan trong rỉ mật của ngành sản xuất đường kết tinh công nghiệp và độ tinh khiết của “cachaza” và “melote” là những yếu tố quyết định mức độ có thể sử dụng rỉ mật trong khẩu phần của gia súc dạ dày đơn. Còn tất cả các dạng rỉ mật khác nhau đề có thể cho gia súc nhai lại ăn một cách an toàn, thậm chí cả ở mức cao (>70% VCK).

KMC tổng hợp