Sau gạo, có thể đến đường và mật rỉ đường rơi vào vòng xoáy bão giá do ảnh hưởng từ lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ

Thế giới ngày càng phụ thuộc vào xuất khẩu đường và mật rỉ đường từ quốc gia Nam Á này khi nguồn cung toàn cầu thắt chặt. Lượng mưa không đồng đều trên các vành đai nông nghiệp của Ấn Độ đã làm dấy lên lo ngại rằng sản lượng mía đường sẽ giảm năm thứ hai liên tiếp trong mùa vụ bắt đầu từ tháng 10.

Điều này có thể hạn chế khả năng xuất khẩu của Ấn Độ. Trước đó, Chính phủ đã tuyên bố hạn chế xuất khẩu lúa mì và một số loại gạo để bảo vệ nguồn cung và ổn định giá trong nước, gây thêm căng thẳng cho thị trường lương thực toàn cầu vốn đã bị ảnh hưởng bởi thời tiết xấu và xung đột tại Ukraine.

Henrique Akamine, người đứng đầu bộ phận đường và ethanol tại Trung tâm Nghiên cứu Nhiệt đới, cho biết lệnh cấm xuất khẩu gạo là một tín hiệu rõ ràng rằng chính phủ lo ngại về an ninh lương thực và lạm phát. “Điều đáng lo ngại hiện nay là chính phủ có thể sẽ làm điều gì đó tương tự đối với mía đường,” ông nói thêm.

Ông Aditya Jhunjhunwala, chủ tịch Hiệp hội các nhà máy đường Ấn Độ (ISMA), cho biết không có đủ mưa trong tháng 6 cho các cánh đồng mía ở những vùng sản xuất chính đã dẫn đến tình trạng sụt giảm năng suất cây trồng. Tập đoàn dự kiến sản lượng đường sẽ giảm 3,4% so với một năm trước, xuống còn 31,7 triệu tấn trong năm 2023-2024. Jhunjhunwala cho biết nguồn cung chỉ có thể đáp ứng nhu cầu trong nước.

Trong khi đó, Ấn Độ lại đang sử dụng nhiều đường và mật rỉ đường hơn để làm nhiên liệu sinh học. Hiệp hội tính toán các nhà máy đang chuyển 4,5 triệu tấn mật rỉ đường để sản xuất ethanol, tăng 9,8% so với một năm trước đó.

Bruno Lima, người đứng đầu bộ phận đường và ethanol tại StoneX cho biết: “Ở mức sản xuất này, Ấn Độ có thể không đưa ra bất kỳ mặt hàng xuất khẩu nào. Chúng tôi sẽ phải theo dõi chặt chẽ nếu việc chuyển đổi ethanol được thực hiện toàn bộ.”

Bộ trưởng Lương thực Ấn Độ Sanjeev Chopra hôm thứ Sáu (4/8) lại cho rằng việc đánh giá của ISMA về sản lượng đường thấp hơn là quá sớm và đã tạo ra sự hoảng loạn về thiếu hụt trong nước, Press Trust of India đưa tin.

Ấn Độ từng hạn chế xuất khẩu đường trước đây. Đối với niên vụ 2022-23, các lô hàng được giới hạn ở mức 6,1 triệu tấn, giảm so với 11 triệu tấn của năm trước. Mùa tới, các nhà phân tích dự kiến chỉ có 2 triệu đến 3 triệu tấn được phép xuất khẩu, hoặc thậm chí không có đủ lượng để xuất khẩu. Điều này có nguy cơ làm tăng giá đường toàn cầu.

Đường kỳ hạn tăng khoảng 20% trong năm nay, ngay cả khi đã giảm từ mức đỉnh 26,83 cent/pound hồi tháng 4, giá cao nhất trong vòng 12 năm.

Diễn biến giá đường trong một năm qua

Thị trường lo ngại El Nino sẽ mang đến thời tiết nóng hơn và khô hơn cho Nam và Đông Nam Á, gây tổn hại sản xuất. Thái Lan cũng có thể chứng kiến khả năng sụt giảm sản lượng. Kết hợp với sản lượng thấp hơn ở các khu vực khác như Nam Phi và Trung Mỹ, có thể thúc đẩy một đợt giá tăng mạnh khác.

Chính phủ Ấn Độ khó có thể đưa ra bất kỳ quyết định nào về hạn ngạch xuất khẩu đường niên vụ 2023-2024. Carlos Mera, nhà phân tích hàng hóa cấp cao tại Rabobank, cho biết: “Các quan chức sẽ đợi cho đến khi họ có đầy đủ thông tin về sản xuất rồi mới có quyết định chính thức về việc xuất khẩu".

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê (GSO), năm 2023, dân số Việt Nam đạt mốc 100 triệu người. Là quốc gia đông dân thứ 15 trên thế giới, mức tiêu thụ đường nội địa của Việt Nam được USDA đánh giá ở mức từ 2,3 - 2,4 triệu tấn/năm. Tuy nhiên theo số liệu từ Hiệp Hội Mía Đường Việt Nam (VSSA), hiện sản lượng đường trong nước niên độ 2022-2023 ước tính chỉ đạt 871 nghìn tấn. Điều này có nghĩa sản lượng đường trong nước dự kiến sẽ chỉ đáp ứng được 36% nhu cầu tiêu thụ trong năm 2023.

Tuy không phải là quốc gia nhập khẩu đường thuộc top đầu thế giới nhưng với sức ép ngày càng gia tăng về nhu cầu tiêu thụ đường, Việt Nam có thể gặp những khó khăn nhất định khi lượng đường sản xuất trong nước thu hẹp đi kèm việc bổ sung nguồn cung từ nhập khẩu ngày càng khó khăn do đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu.

KMC Tham khảo: Bloomberg